Banken gebruiken het saldo van je zicht- of spaarrekening om verschillende projecten of industrieën te steunen. Ze lenen je geld aan grote en kleine bedrijven uit de hele wereld.

Steeds meer mensen willen weten wat er met hun geld gebeurt en ze willen mee beslissen over waar het naartoe gaat. Dat de bank het niet in wapenhandel, fossiele brandstoffen, kinderarbeid of dierenleed investeert.

Analyseer je bank

Op Bankwijzer.be kun je zien hoe ethisch of duurzaam je bank is. Bankwijzer is een internationaal initiatief; de Belgische tak krijgt steun van onder andere FairFin, 11.11.11, Amnesty International, Oxfam en de Bond Beter Leefmilieu.

Op de website zie je direct hoe jouw bank scoort op thema’s zoals arbeids- en mensenrechten, natuur, transparantie en gendergelijkheid. Je kunt je bank aanklikken en de resultaten per thema bekijken of je kiest een thema en je ziet hoe goed of slecht je bank het daarin doet.

Een paar voorbeelden:

1. Natuur

In dit thema kijkt Bankwijzer of banken investeren in bedrijven die ecosystemen en natuurlijke leefgebieden, plant- en diersoorten en genetisch materiaal beschermen.

Sectoren zoals mijnbouw of het ontginnen van fossiele brandstoffen zijn schadelijk voor de natuur; bedrijven die in die sectoren investeren scoren slecht in deze categorie.

De beste banken in deze categorie:

1. Triodos: 93%
2. Van Lanschot: 80%
3. Vdk bank: 63%

De slechtste: Argenta (33%), KBC (33%), Deutsche Bank (17%).

2. Mensenrechten

Banken schenden doorgaans zelf geen mensenrechten; ze kunnen wel investeren in bedrijven of overheden die dat wel doen. Bankwijzer keek in dit thema of banken duidelijke standaarden en regels hebben.

Een bank die hier goed scoort geeft bijvoorbeeld om aandacht voor stemrecht en vrije meningsuiting, om de bescherming tegen geweld en om onderwijs.

De beste banken in deze categorie:

1. Triodos: 92%
2. Vdk bank: 86%
3. Van Lanshot: 72%

De slechtste: Argenta (46%), KBC (46%), Belfius (19%).

3. Klimaatverandering tegengaan

Uit FairFins onderzoek van 2015 bleek dat Belgische banken 122,1 miljard euro in fossiele brandstoffen investeerden en ‘maar’ 13,8 miljard euro in hernieuwbare energie.

Nochtans zijn fossiele brandstoffen een van de grootste oorzaken van de klimaatopwarming, naast ontbossing en de vleesindustrie.

De best scorende banken in dit thema investeren in hernieuwbare energie in plaats van in steenkool, gas of olie.

De beste banken in deze categorie:

1. Triodos: 84%
2. Argenta: 56%
3. Belfius: 51%

De slechtste: ING (30%), Van Lanschot (28%), Deutsche Bank (17%).

4. Arbeidsrechten

Banken die hier goed scoren steunen geen bedrijven die hun werknemers niet respecteren. Die werknemers maken bijvoorbeeld lange uren voor weinig geld, of ze mogen zich niet verenigen in een vakbond.

Bedrijven moeten die basisrechten kunnen aantonen. Banken kunnen helpen door alleen in bedrijven te investeren die aan alle voorwaarden voldoen.

De beste banken in deze categorie:

1. Triodos: 98%
2. Van Lanschot: 80%
3. Vdk bank: 79%

De slechtste: BNP Paribas Fortis (50%), Deutsche Bank (47%), Belfius (46%).

Gemiddelde score

Alles samen is het Nederlandse Triodos het duurzaamst in ons land (85%). De bank scoort het best op ‘Wapens uitsluiten’ (100%), ‘Arbeidsrechten’ (98%) en ‘Natuur’ (93%); ze scoort (nog) slecht op ‘Transparantie’ (79%), ‘Belasting’ (71%) en ‘Gendergelijkheid’ (39%).

Vdk eindigt als tweede met 62. De bank doet het goed op thema’s als ‘Verantwoord bonusbeleid’ (92%), ‘Mensenrechten’ (86%) en ‘Arbeidsrechten’ (79%) en het scoort slecht op ‘Klimaatverandering tegengaan’ (43%), ‘Transparantie’ (39%) en ‘Gendergelijkheid’ (17%).

Argenta sluit de top 3 met 61%. Het scoort het best op ‘Verantwoord bonusbeleid’ (100%), ‘Wapens uitsluiten’ (91%) en ‘Arbeidsrechten’ (79%) en het slechtst op ‘Gendergelijkheid’ (43%), ‘Belasting’ (38%) en ‘Natuur’ (33%).

Geef je mening over je bank

Ben je (on)tevreden over je bank, klik dan onder aan de resultaten op de groene of de rode knop en je krijgt een voorbeeldbrief die je nog kunt aanpassen voor je hem digitaal verstuurt.

Van bank veranderen

Een andere optie is een rekening openen bij een duurzame(re) bank. Die knop vind je ook onder aan elke resultatenpagina.

Overstappen binnen België is makkelijk met Bankswitching, de overstapdienst van de overheid. Open een rekening bij je nieuwe bank, vraag de bankoverstapdienst aan je nieuwe bank regelt alles.

Ze zet bijvoorbeeld je domiciliëringen en lopende opdrachten over, ze schrapt je oude bankkaarten en je krijgt er nieuwe en ze zet het saldo van je oude zichtrekening over naar je nieuwe.

(Door Jeroen Geuens, 6 december 2019.)